ในช่วงสารทจีน พี่น้องชาวภูเก็ตเชื้อสายจีน ต่างก็พากันกราบไหว้วิญญาณบรรพบุรุษ และบรรดาผีไม่มีญาติ (เชื่อกันว่าเป็นวันที่วิญญาณได้รับการปลดปล่อย ให้กลับมาเยี่ยมเยียนบ้าน และญาติพี่น้อง) สำหรับวันสารทจีน หรือที่เรียกกันว่าไหว้กับข้าว ที่บางเหนียวและตลาดสด (บ้านซ่าน) ก็จะมีการจัดงานพ้อต่อ ซึ่งเป็นเทศกาลที่จัดสืบต่อกันมาหลายยุคหลายสมัย โดยจัดเป็นเทศกาล ที่สนุกสนาน น่าเที่ยวอีกเทศกาลหนึ่งของภูเก็ต และจากการค้นคว้าหาข้อมูล ตามหนังสือต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับประเพณีในภูเก็ต ก็พอที่จะได้ข้อมูลคร่าวๆ มาให้ได้อ่านกัน ดังนี้

ประเพณีพ้อต่อเป็นประเพณีที่มีขึ้นในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 7 ตามปฏิทินจีน เพื่อบูชา และเซ่นไหว้บรรพบุรุษ รวมถึงบรรดาผีไม่มีญาติ ประเพณีนี้เป็นประเพณีที่เกิดขึ้น และปฏิบัติต่อกันมานานแล้ว จึงไม่อาจระบุแน่ชัดได้ว่าเริ่มขึ้นเมื่อใด หากแต่พอจะทราบว่า เป็นประเพณีที่สืบเนื่องมาจากความเชื่อที่ว่า ในเดือนเจ็ด เริ่มตั้งแต่เวลาหลังเที่ยงคืน ของวันที่สามสิบ เดือนหกนั้น ประตูผีจะเปิดออก เหล่าดวงวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับที่อยู่ในเมืองผี จะกลับมาเยี่ยม โลกมนุษย์ และดวงวิญญาณเหล่านี้ จะท่องเที่ยวอยู่ในโลกมนุษย์เป็นเวลา 1 เดือนเต็ม ฉะนั้นในช่วงดังกล่าว เมื่อยามตะวันลับขอบฟ้า ผู้คนก็จะกลับมาอยู่ในบ้าน เพื่อที่จะหลีกเลี่ยง เคราะห์หามยามร้าย ที่อาจเกิดขึ้น หากถูกดวงวิญญาณเหล่านั้น ชง (ทำให้เกิดสิ่งไม่ดี) ได้การจัดโต๊ะเพื่อเซ่นไหว้ บูชา บรรพบุรุษนี้ โดยทั่วไปแล้วจะทำกันในตอนบ่ายของวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 7 ตามปฏิทินจีน ทุกๆครัวเรือนจะจัดเตรียมอาหารเซ่นไหว้ ประกอบด้วย ปลา หมู เป็ด ไก่ ผัก ผลไม้ และขนมต่างๆ ซึ่งข้าวของที่ตั้งบนโต๊ะบูชาทุกอย่าง จะต้องมีธูปปักไว้อย่างละ 1 เล่ม เมื่อเซ่นไหว้แล้ว ก็จะทำการเผากระดาษเงิน อันหมายถึงการแจกจ่ายค่าเดินทาง ให้แก่เหล่าดวงวิญญาณ

นอกจากนี้ตามความเชื่อตามศาสนาเต๋าของจีน และศาสนาพุทธนิกายมหายาน ต่างถือว่า วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7 ตามปฏิทินจีน เป็นวันสารทจีน โดยความเชื่อทางศาสนาเต๋าเชื่อว่า วันนี้เป็นวันประสูติของ “เต่ ก้วน ไต่ เต่” ซึ่งเป็นพระที่คอยควบคุม สอดส่องความประพฤติชั่วดีของมนุษย์ ในวันนี้ชาวจีน ต้องเตรียมข้าวปลาอาหาร มาเซ่นไหว้ เหล่าดวงวิญญาณที่อดอยาก ทางด้านศาสนาพุทธ ก็เชื่อว่าวันนี้เป็นวันที่เหล่าพุทธศาสนิกชน จะนำถ้วยจานภาชนะต่างๆ ใส่ข้าวปลาอาหาร มาถวายแก่องค์สัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อให้พระองค์ทรงปลดความอดอยาก ของวิญญาณผู้ล่วงลับ

อีกสิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในพิธีพ้อต่อนั่นก็คือ เต่าสีแดง(อ่างกู้) ซึ่งจัดเป็นเครื่องบวงสรวง ทำด้วยแป้งข้าวสาลี ผสมกับน้ำตาล ปั้นเป็นตัว หรือเข้าพิมพ์อัดเป็นรูปเต่า ขนาดเล็กบ้างใหญ่บ้าง ตามใจชอบ แล้วย้อมด้วยสีแดง ซึ่งการบวงสรวงด้วยเต่านั้น มีที่มาจากตำนานที่ว่า เมื่อครั้งพระถังซำจั๋ง ไปอัญเชิญ พระไตรปิฎก ที่เกาะลังกาขณะนั่งเรือสำเภา ได้เกิดมีพายุใหญ่ เรือจวนเจียน จะอับปางลง จึงตั้งจิตอธิฐานก็ปรากฏเต่าตัวมหึมา ว่ายน้ำนำทาง ให้กับเรือสำเภา จนสามารถไปถึงเกาะลังกาได้ อีกความเชื่อก็คือ คนจีนนั้นนิยมว่า เต่าเป็นสัตว์อายุยืน การทำพิธีต่างๆ จึงนิยมนำเต่ามาเป็นส่วนหนึ่ง ของพิธีด้วย นัยว่าจะทำให้อายุยืนเหมือนเต่านั่นเอง

ขอบคุณข้อมูลจาก PhuketIndex.com

อ่านข้อมูลเพิ่มเติมเขียนโดย Yut Phuket